Stel, je bent industrieel ontwerper en je krijgt MS. Fietsen kan niet meer en in een scootmobiel wil je niet worden gezien. Wat doe je dan? Martin Vossebeld uit Borne ontwierp zelf een blits driewielig voertuig, de Joiny. Op de bijzondere constructie is patent aangevraagd en binnenkort staat-ie in de winkel.
Even voorstellen: Martin Vossebeld, woonachtig in Borne. 58 jaar oud en van beroep industrieel ontwerper. Met de ontwerpen die hij in het verleden heeft gemaakt zat hij volgens eigen zeggen altijd al in de mobiliteitssfeer. „Alles met wielen vind ik leuk.”
Gezondheid
Maar zoals hij vroeger werkte gaat nu niet meer, want hij heeft het niet bepaald getroffen met z’n gezondheid. Aanvankelijk werd hij getroffen door de ziekte van Lyme. Hij had een gezichtsverlamming en kon zelfs niet meer lopen. „Ik zat in een rolstoel zelfs, dat was heftig.” Gelukkig kwam na verloop van tijd het herstel.
Ik zat in een rolstoel zelfs, dat was heftig
Martin Vossebeld
Maar niet lang na dat herstel kreeg hij het gevoel dat de ziekte van Lyme was teruggekeerd in z’n lichaam. Hij kreeg opnieuw problemen. Helaas voor hem constateerde de neuroloog toen Multiple Sclerose (MS). „Een redelijk progressieve vorm. Dat was inmiddels tien jaar geleden. Zo lang weet ik het. Sinds een jaar of zes ben ik minder mobiel. Gelukkig ben ik de afgelopen vier jaar wel stabiel. Ik heb goede medicijnen.”
MS heeft grote gevolgen voor hem. „Ik kan niet zoveel meer door m’n ziekte. Ik heb moeten besluiten geen opdrachten meer aan te nemen. Ik doe alleen nog maar projecten die ik leuk vind.” Het vele reizen naar het buitenland dat hij vroeger deed - onder meer voor de productiebegeleiding van de door hem ontworpen producten - is er niet meer bij.
Zijn rechterbeen is min of meer verlamd. Fietsen kan dus niet meer. Autorijden aanvankelijk ook niet. Maar technisch als hij is heeft de Bornenaar zelf z’n auto aangepast. Gas geven en remmen gebeurt nu met het linkerbeen en dat werkt prima.
Brace helpt
Aan z’n rechterbeen heeft hij nu een brace, die het onwillige been een beetje meesleept. Zo is hij in staat om toch een paar meter te lopen zonder stok. ‘Uiteraard’ heeft Martin die brace zelf gemaakt. „Ik heb een soort van klapvoet en kan m’n knie en heup ook niet bewegen. Een brace in deze vorm was niet op de markt, dus heb ik die zelf gemaakt.”
De brace maakt dat alle niet werkende scharnierpunten in het been toch weer een beetje functioneren. „Hier heb ik ook al veel mensen blij mee gemaakt.”
Fietsen ging niet meer en Martin was zich aan het oriënteren voor een vervoermiddel voor de korte afstand. Maar zo’n oubollige scootmobiel? Daar wilde hij niet mee worden gezien. „Dan voel je je meteen tien jaar ouder. Toen ik daarop zat voelde ik me echt gehandicapt. Gehandicapter dan ik in werkelijkheid ben.” Bovendien: bij obstakels en bochten is het kantelgevaar van driewielige scootmobiels groot.
Ik wilde een voertuig dat minder stigmatiserend is
Martin Vossebeld
Als ontwerper wil hij een vervoermiddel dat goed wendbaar is en er sportief uitziet. „Ik wilde een voertuig dat minder stigmatiserend is, ook dat je zelf fysiek nog wat doet.” Maar zoiets bestaat niet. En als het niet bestaat, dan maak ik dat toch zelf, dacht hij. En hij is eerlijk: „Het waren ontzettend ingewikkelde eisen die ik mezelf had gesteld.” Dat was vier jaar geleden.
Zo gezegd zo gedaan. Martin begon te schetsen en tekende een driewielige e-trike waarbij de bestuurder op een zadel zit, lekker hoog. En waarbij stuur en voorvork meebewegen in de bocht. Een beetje vergelijkbaar met hoe een motorrijder de bocht neemt. Nog een uitgangspunt voor de ontwerper: „Ik hou van muziek en ga wel eens naar festival. Dan moet dat karretje mee. En dan zit ik daar, maar dan wil ik niet laag bij de grond. Dan wil ik op dezelfde hoogte als het andere publiek.”
Prototype in Beckum
Samen met zijn broers en zoons heeft Vossebeld in een boerenschuur in z’n geboortedorp Beckum een prototype gebouwd. De voorpartij stamt nog van een ouwe Puch Maxi brommer. Twee schokbrekers brengen stabiliteit. Ze zorgen ervoor dat de voorpartij rechtop blijft staan op een rechte weg en wat investeert zodat de bocht ietsje schuin kan worden genomen.
De bestuurder van de Joiny heeft wat je noemt een actieve zit. „Om die middelpuntvliedende kracht in bochten tegen te gaan moet je hangen, wat een motorrijder al automatisch doet.” Voor het kantelsysteem met de twee schokbrekers is patent aangevraagd. Martin wijst naar de twee schokbrekers van het voertuig: „Ik heb een evenwichtsprobleem, maar deze veren helpen mij daarbij.”
Hij is te koop bij een fietsenzaak, om juist die doelgroep te pakken
Martin Vossebeld
Na verschillende prototypen - en evenzovele verbeteringen - is de Joiny nu productierijp. Accu en aandrijving zijn zo overgenomen van een bestaande scootmobiel, „maar het is natuurlijk wel een compleet ander ding geworden.” De bedenker heeft speciaal voor de Joiny een nieuw bedrijf opgericht: Tragar. Er is een investeerder gevonden en de eerste modellen staan binnenkort met typegoedkeuring in de winkel.
Ook de levering aan klanten gaat, uiteraard, anders dan anders. Scootmobielen koop je bij een thuiszorgwinkel, zou je denken. Maar dat wilde Martin Vossebeld per se niet. „Hij is te koop bij de fietsenzaak. Om juist die doelgroep te pakken die op een gegeven moment niet meer kan fietsen.” De Joiny is binnenkort voor 3995 euro te koop bij Sloot Tweewielers, die verschillende zaken in deze regio heeft.
Het driewielige voertuig wordt gemaakt bij Steggink Metaal in Oldenzaal. De bedenker heeft vrijwilligers - op leeftijd - al proefritten laten maken. Ze rijden er zo mee weg. Maar eerlijk is eerlijk: omdat je moet meebewegen in de bocht is de Joiny niet voor iedereen weggelegd. „Iemand die zo’n ding koopt moet eerst verplicht bij mij een cursus volgen”, zegt de bedenker op ietwat strenge toon.
fotografie © Frans Nikkels | © Tubantia, Wim Goorhuis